എന്ന് പറഞ്ഞപ്പോള്‍, ആ പ്രേതനഗരം എനിക്ക് ഓതിത്തന്നത് ....

രാമേശ്വരത്തെയും ധനുഷ്ക്കോടിയിലേയും സ്നാനം  പൂര്‍ത്തിയാക്കിയാല്‍ മാത്രമേ  പുണ്യം  മുഴുവനായും ലഭ്യമാകൂ എന്ന് ഹിന്ദുക്കള്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് രാമേശ്വരത്ത് വരുന്നവരെല്ലാം ഇരുപതില്‍ താഴെ കിലോ മീറ്ററുകള്‍ സഞ്ചരിച്ച്  ധനുഷ്ക്കോടിയിലും പോകാറുണ്ടത്രേ. 

പുണ്യത്തേക്കാള്‍ വലുതൊന്നുമില്ലെന്ന് പുഞ്ചിരിയുടെ  നെറ്റിയില്‍  ഭസ്മം പുരട്ടിത്തന്ന  ഭിക്ഷക്കാരിയായ പാട്ടി പറഞ്ഞു. ഞാന്‍   അഞ്ചു രൂപ  കൊടുത്തപ്പോള്‍ പാട്ടി ചിരിയോടെ പണം  നിരസിക്കുകയായിരുന്നു . .. 

‘ ഭഗവാനെ വേണ്ടിക്കോ .... അവനെല്ലാം  കാപ്പാത്തട്ടും’ 

എന്ന്  പറഞ്ഞപ്പോള്‍...    ഞങ്ങളും പോയി. 

സ്ട്റോളര്‍ വണ്ടിയില്‍ എടുത്ത്  വെച്ച് ഞാനും അവളും വണ്ടിയിലിരുന്ന്...  അവള്‍ കൈകാലുകള്‍ അകറ്റിയും അടുത്തും  പിടിക്കുവാന്‍  ശ്രമിച്ചു.    ഒന്നിലും ഉറയ്ക്കാത്ത ആ കൊച്ചു   തല  കുഴഞ്ഞു വീണുകൊണ്ടിരുന്നു. 

അങ്ങനെ കുടുങ്ങിക്കുടുങ്ങി... ഞാനും  അവളെപ്പോലെ ആടിയുലയുമ്പോള്‍  പുഞ്ചിരി  ഊം ഊം എന്ന് മൂളി മൂളി .... 

1914 ല്‍ പണി തീര്‍ത്ത  പാമ്പന്‍ പാലം ധനുഷ്കോടി വരെയുണ്ടായിരുന്നുവത്രെ... അത് പാമ്പന്‍  സ്റ്റേഷനില്‍ നിന്ന് വഴി പിരിഞ്ഞു പോവുകയായിരുന്നു.ഒരു വഴി  രാമേശ്വരത്തേക്കും  മറുവഴി ധനുഷ്ക്കോടിയിലേക്കും. ഈ പാലത്തിലൂടെ 1915 മുതല്‍ 1964 വരെ  മദ്രാസിലെ എഗ്മോര്‍ സ്റ്റേഷനില്‍ നിന്ന്  ബോട്ട്  മെയില്‍  തീവണ്ടി  ധനുഷ്ക്കോടിയിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്തു പോന്നു . രാമേശ്വരം തുരുത്തിന്‍റെ ഏറ്റവും തെക്കേ അറ്റത്തായ ധനുഷ്ക്കോടി  ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ കാലത്ത്  പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു പട്ടണമായിരുന്നു. ഒരു വശത്ത്  ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രവും മറുവശത്ത്   ബംഗാള്‍ ഉള്‍ക്കടലുമുള്ള   ധനുഷ്ക്കോടിയില്‍ നിന്ന് ശ്രീലങ്കയിലേക്ക് വെറും മുപ്പത്തൊന്നു  കിലോ മീറ്റര്‍ ദൂരം മാത്രമേയുള്ളൂ. ശ്രീലങ്കയിലെ തലൈമന്നാറിലേക്ക്  ധനുഷ്ക്കോടിയില്‍ നിന്ന്  സ്റ്റീമറുകള്‍ സഞ്ചരിച്ചിരുന്നു. ഒപ്പം   ധാരാളം ചരക്കുകളും   കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. റെയില്‍വേ സ്റ്റേഷനും ഭേദപ്പെട്ട റോഡുകളും   പള്ളിയും  ആശുപത്രിയും സ്കൂളുമുണ്ടായിരുന്നു. ഒരു പോസ്റ്റ് ഓഫീസും കൂടാതെ കസ്റ്റംസിന്‍റെയും  തുറമുഖത്തിന്‍റേയും ഓഫീസുകളുമുണ്ടായിരുന്നു. 1897 ല്‍  സ്വാമി വിവേകാനനന്ദന്‍ തന്‍റെ  യു എസ് പര്യടനം കഴിഞ്ഞ് ഇന്ത്യയിലെത്തിയത് ധനുഷ്ക്കോടി വഴിയായിരുന്നു.

രാമേശ്വരത്ത്  നിന്ന് കോദണ്ഡ രാമക്ഷേത്രം  വഴിയാണ് ധനുഷ്ക്കോടിയിലെത്തുന്നത്. വിഭീഷണനെ ലങ്കാധിപതിയായി ശ്രീരാമന്‍  വാഴിച്ചത് ഇവിടെയാണെന്നാണ് വിശ്വാസം. 

അമ്പലത്തില്‍ നിന്ന് കഷ്ടിച്ച്  രണ്ട്  കിലോമീറ്റര്‍ കഴിഞ്ഞാല്‍  ധനുഷ്ക്കോടി  ബീച്ച് ആയി.  

എല്ലാമുണ്ടായിരുന്ന തിരക്കും ബഹളവും നിറഞ്ഞിരുന്ന ധനുഷ്ക്കോടിയില്‍ ഇപ്പോള്‍ കഷ്ടിച്ച്  മുന്നൂറിലധികം  മനുഷ്യരാണുള്ളത്; പരമദരിദ്രരായ  മുക്കുവര്‍.  ചുവപ്പു  രാശിയില്‍ ,  മണലില്‍  പറ്റി നിലം പടര്‍ന്നു വളരുന്ന ഒരു കള്ളിച്ചെടിയും  മുള്‍പ്പടര്‍പ്പുകളുമാണ് ധനുഷ്ക്കോടിയിലും പരിസരത്തിലും ആകെയുള്ള ചുവന്നു പച്ചച്ച സസ്യസമൃദ്ധി. വരുന്ന  ടൂറിസ്റ്റുകളെ, അതി ഭയങ്കരമായി ശബ്ദമുണ്ടാക്കുകയും കടല്‍ വെള്ളത്തിലും  മണല്‍ക്കുന്നുകളിലും ഒരു പോലെ സഞ്ചരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പുരാതനമായ ടെമ്പോകളില്‍ ധനുഷ്ക്കോടി കാണിക്കുന്നതാണ്  മീന്‍  പിടുത്തത്തിനു പുറമേ  പുരുഷന്മാരുടെ ജോലി. സ്ത്രീകള്‍ പച്ചയും ചുവപ്പുമായ  പ്ലാസ്റ്റിക്  കുടങ്ങളുമേന്തി  വെള്ളമന്വേഷിച്ചു പോകുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ചില  സ്ഥലങ്ങളില്‍ ആഴമില്ലാത്ത മണല്‍ക്കുഴികളില്‍  നിന്ന് ഉപ്പില്ലാത്ത വെള്ളം കിട്ടുമെന്ന് അവര്‍ പറഞ്ഞു.  നീച്ചല്‍ കാളിയുടെ  കിണറിനെക്കുറിച്ചും  അവര്‍ പറയാതിരുന്നില്ല. ശ്രീലങ്കയിലേക്കും തിരിച്ച്  ധനുഷ്ക്കോടിയിലേക്കും പലവട്ടം  നീന്തിയിട്ടുള്ള അദ്ദേഹത്തിനു എം ജി ആര്‍ നേരിട്ട് വന്ന് അവാര്‍ഡ് കൊടുത്തിട്ടുണ്ടത്രേ. വൃദ്ധനായ നീച്ചല്‍ കാളി വെള്ളം എല്ലാവര്‍ക്കുമാണെന്ന് കരുതുന്ന  വെള്ളത്തിനു പകരം ഒന്നും  ആവശ്യപ്പെടാത്ത ‘കടവുള്‍ മാതിരി ഒരു മനിതന്‍.' !  ഝാര്‍ഖണ്ഡിലും  രാജസ്ഥാനിലും  ഗുജറാത്തിലെ കച്ചിലുമെല്ലാം  മൂന്നും നാലും പിച്ചളക്കുടങ്ങളോ മണ്‍കുടങ്ങളോ തലയില്‍ച്ചുമന്നു നടന്നു പോകുന്ന സ്ത്രീകളില്‍ നിന്ന്  ഇവരുടെ വ്യത്യാസം  തൊലിയുടെ കടും കറുപ്പ് വര്‍ണത്തിലും  ഒക്കത്തു കുടം വെയ്ക്കുന്ന രീതിയിലും  മാത്രമാണ് .   ക്ലേശം ഒന്നു പോലെ ചാലുകളായി എല്ലാ മുഖത്തും ഒരേ  കഥയെഴുതുന്നു. 

പ്രകാശ് എന്ന് പേരുണ്ടെങ്കിലും  ഒരു പ്രകാശവുമില്ലാത്തവനായിരുന്നു ഞങ്ങള്‍ക്കൊപ്പം ആ അലറുന്ന പൊളിഞ്ഞിളകുന്ന  ടെമ്പോയില്‍ കൂടെ വന്ന പതിനഞ്ചുകാരന്‍.  അവനെ നോക്കിയും  അവള്‍ പുഞ്ചിരിച്ചു.  അവന്‍ അതൊന്നും ഒട്ടും തന്നെ ശ്രദ്ധിക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നില്ല. എന്നാലും കുറച്ചു കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍  അവന്‍  അവള്‍ക്ക് കക്കകളും ചിപ്പിയും പെറുക്കിക്കൊടുത്തു. അതിലൊന്നു പോലും  അവളുടെ വിറച്ചു തുള്ളുന്ന  കൈവെള്ളയില്‍ വെയ്ക്കാന്‍  അവനോ എനിക്കോ കഴിഞ്ഞില്ല.

അപ്പോള്‍ എത്ര മിനിറ്റുകളിലെ നിശ്ചലതയാവും അവളൂടെ മുലക്കണ്ണുകളെ  വെറുക്കനെ വെറുക്കനെ കറുപ്പിച്ചതെന്നോര്‍ത്ത് എന്‍റെ ഹൃദയം തുണ്ടുകളായി പൊട്ടിയടര്‍ന്നു. 

പത്ത്...  പത്ത് മിനിറ്റ്  .... അത്രയും മതിയെന്നല്ലേ....

ഞങ്ങളുടെ  ഈ  ജീവിതത്തില്‍ നിന്ന് ഏതെങ്കിലും ഒരു  കടലെടുക്കേണ്ടിയിരുന്ന ആ മിനിറ്റുകള്‍... ഒരു കാലമാപിനിയിലും ഒരിക്കലും അടയാളപ്പെടാന്‍ പാടില്ലാത്ത ആ മിനിറ്റുകള്‍.. പുഞ്ചിരിയുടെ ദുര്‍ബലമായ ദേഹം,  ഭാരം താങ്ങി തളര്‍ന്നിരിക്കാവുന്ന  ആ മിനിറ്റുകള്‍.... 

ഓര്‍ക്കുന്തോറും  എന്‍റെ  കണ്ണുകളില്‍  രക്തം ആവിയായി ഉയര്‍ന്നു. അമ്മയാകുന്നത് എത്ര കഠിനവും എത്ര ദയനീയവുമാണെന്ന്.....  

  

കടല്‍വെള്ളത്തില്‍  കഴുകിയ ശംഖ്  പ്രകാശ്   ചെവിയിലമര്‍ത്തിയപ്പോള്‍ പുഞ്ചിരി വായ് മലര്‍ക്കേ തുറന്നു ചിരിച്ചു. അതിനു ശേഷമാണ്  കൂട്ടത്തില്‍  നിന്നടര്‍ന്നു പോയി  അനാഥമായി തീരത്തടിഞ്ഞ പവിഴപ്പുറ്റുകളെ   കാണിച്ചു തന്നുകൊണ്ട് അവന്‍ പറഞ്ഞത് .   

‘ഇത്  യാര്ക്കും വേണ്ടാതവര്‍’

 

 1964ല്‍ വീശിയടിച്ച കൊടുങ്കാറ്റിനെപ്പറ്റി  മുതിര്‍ന്നവര്‍ പറഞ്ഞു കേട്ട ഓര്‍മ്മകളുണ്ട്  പ്രകാശിന്. 

1948 ല്‍ ഉണ്ടായ ഭൂചലനത്തില്‍  തന്നെ ഗള്‍ഫ് ഓഫ് മാന്നാറിനെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന  ധനുഷ്ക്കോടിയുടെ കുറെയേറെ ഭാഗം കടലില്‍ മുങ്ങിപ്പോയിരുന്നു.  അനവധി ആരാധനാലയങ്ങളൂം  വീടുകളും റോഡുകളും തഞ്ചാവൂര്‍ രാജാവിന്‍റെ ധര്‍മ്മശാലയും എല്ലാം അന്നു കടല്‍ വിഴുങ്ങിയിരുന്നു. അതിനു ശേഷം പതിനാറു കൊല്ലം കാത്തിരുന്ന ആര്‍ത്തിയുടെ   വിശപ്പുമായി കടല്‍  1964ല്‍ വീണ്ടും ധനുഷ്ക്കോടിയെ വിഴുങ്ങാനെത്തി.  നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ തീരെ  അപരിചിതമായ ഒരു പ്രതിഭാസമായിരുന്നു ആ കൊടുങ്കാറ്റ് . വടക്കു പടിഞ്ഞാറന്‍ ശാന്തസമുദ്ര മേഖലയിലാണത്രെ  ഇമ്മാതിരിയുള്ള കൊടുങ്കാറ്റുകള്‍ ഉണ്ടാവുക. ശ്രീലങ്കന്‍  തീരം കടന്ന്  ഡിസംബര്‍  22 നു  പാതിരാത്രിയിലെത്തിയ   കൊടുങ്കാറ്റ് ധനുഷ്ക്കോടിയെ അക്ഷരാര്‍ഥത്തില്‍ ഒരു പ്രേതനഗരമാക്കി മാറ്റി. ധനുഷ്ക്കോടിയുടെ പ്രതാപമെല്ലാം  പൊടുന്നനെയുള്ള  കടലിന്‍റെ  രോഷപ്രകടനത്തില്‍ അസ്തമിച്ചു. റെയില്‍വേ സ്റ്റേഷനിലേക്ക്  എത്തിക്കൊണ്ടിരുന്ന നമ്പര്‍ 653 പാമ്പന്‍ ധനുഷ്ക്കോടി  പാസഞ്ചര്‍  ഈ കൊടുങ്കാറ്റില്‍  പെട്ട് നൂറ്റിപ്പതിനഞ്ചു മനുഷ്യജീവനൊപ്പം കടലിന്‍റെ അഗാധതയിലേക്ക്  താഴ്ന്നു. നാല്‍പത്തെട്ട് മണിക്കൂറുകള്‍ക്കു  ശേഷമാണ് ഈ വിവരം പുറം ലോകം അറിയുന്നത് തന്നെ.  വീടുകളും മറ്റ് എടുപ്പുകളും പള്ളിയും റെയില്‍വേ സ്റ്റേഷനും ഓഫീസുകളും റോഡുകളും എല്ലാം നശിച്ചു. ഏകദേശം രണ്ടായിരത്തോളം മനുഷ്യര്‍ ഇരമ്പിക്കയറിയ കടല്‍ വെള്ളത്തില്‍ ജീവന്‍ വെടിഞ്ഞു. ഇത്  ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ഏഷ്യയിലുണ്ടായ ഏറ്റവും ഭീകരമായ കൊടുങ്കാറ്റായിരുന്നു. 

തമിഴ്നാട്  സര്‍ക്കാര്‍ അപ്പോഴാണ് ധനുഷ്ക്കോടിയെ  പ്രേതനഗരമെന്ന്  ഔദ്യോഗിക നാമകരണം നടത്തിയത്. ആ നാമകരണത്തിനു ശേഷം ധനുഷ്ക്കോടിയെ സര്‍ക്കാര്‍  പൂര്‍ണമായും മറന്നു കളഞ്ഞു.  ചില പേരുകള്‍, ചില വിശേഷണങ്ങള്‍ ഇതൊക്കെ കൊടുത്താല്‍ മതി.....  ബാക്കിയായവരെല്ലാം ആ പേരുകളോ വിശേഷണങ്ങളോ ഉരുവിട്ട്  ജീവിച്ചു  കൊള്ളുമെന്ന് ഭരിക്കുന്നവര്‍ക്കെന്നും അറിയാം... അല്ലെങ്കില്‍ അത്തരം അറിവുകള്‍ ഉള്ളവരേ  ലോകം ഭരിച്ചിട്ടുള്ളൂ.   

2004ല്‍ സുനാമി വരുന്നതിനു തൊട്ടു മുന്‍പ് ധനുഷ്ക്കോടിയുടെ തീരപ്രദേശത്തു നിന്ന് കടല്‍ കുറെ ദൂരം ഉള്ളിലേക്ക് വലിയുകയുണ്ടായി.  കടല്‍ നേരത്തെ ഉപ്പിലിട്ട  കെട്ടിടങ്ങളുടെയും മറ്റും  അവശിഷ്ടങ്ങളെ മുതിര്‍ന്നവരില്‍  പലരും  അന്ന് കാണുകയുണ്ടായെന്ന് പ്രകാശ് പറയാതിരുന്നില്ല.

ശ്രീരാമനും  വാനരസേനയും കൂടി   പണിത പാലമെവിടെ എന്നു ചോദിച്ചപ്പോള്‍ അവന്‍  ചിരിച്ചു. ഒരു  തരം ഒതുക്കിവെച്ച   പരിഹാസത്തിന്‍റെ മുനയുള്ള  ചിരി.  ജീവിച്ചിരുന്ന മനുഷ്യര്‍ക്ക്  സത്യമായി   അനുഭവപ്പെട്ട  കൊടുങ്കാറ്റിന്‍റെ തെളിവുകളേക്കാള്‍  ദിവ്യമെന്ന്  പറഞ്ഞു  കേള്‍പ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള  ആ  പാലത്തിന്‍റെ ദര്‍ശനമാണ് സന്ദര്‍ശകരുടെ ഒരു പ്രധാന കൌതുകം. ധനുഷ്ക്കോടിയില്‍ നിന്ന് തലൈ മന്നാര്‍  വരെയുള്ള ദൂരം അനവധി  ചുണ്ണാമ്പ് കല്ലുകളുടെ ഒരു ചങ്ങലയായി  മാറിയതാണ് രാമസേതു. പവിഴപ്പുറ്റുകളില്‍ മണല്‍ നിറഞ്ഞ് ഇവിടം ഒരു ഉയര്‍ന്ന തിട്ടയായി രൂപം കൊണ്ടു.  ഇതിന്‍റെ പലഭാഗങ്ങളിലും ജലനിരപ്പില്‍ നിന്നുള്ള ആഴം വളരെ കുറവാണത്രേ. ധനുഷ്ക്കോടിയുമായി ചേരുന്ന ഭാഗത്തുള്ള തിട്ടയിലെ വിടവ്  സുരക്ഷാ കാരണങ്ങള്‍ കൊണ്ട് ശ്രീരാമന്‍ തന്നെ വില്ലുകൊണ്ടിളക്കിക്കളഞ്ഞതാണെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെട്ടു  പോരുന്നു. വെള്ളത്തില്‍ പൊങ്ങിക്കിടക്കുന്ന കല്ലുകള്‍ ധനുഷ്ക്കോടിയിലും പരിസരത്തിലും  ധാരാളമായുണ്ട് . അതിലൊരു കല്ല് ഇരുമ്പ് പൂട്ടൊക്കെയിട്ട് രാമസേതുവിലെ കല്ലാണെന്ന വിജ്ഞാപനത്തോടെ പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 

ശ്രീരാമന്‍ ധനുഷ്ക്കോടിയില്‍ നിന്നാണ്  വില്ലു നിലത്ത് കുത്തി ഞാണേറ്റി സേതു ബന്ധനത്തിന് അനുവാദം നല്‍കാതിരുന്ന വരുണനെ കണ്ണും ചുവപ്പിച്ച്  വിരട്ടിയതത്രേ!  

ഒരു നഗരം അന്ത്യശ്വാസം വലിച്ചതിനെക്കുറിച്ച് .. ഒരു നഗരത്തെ  കടല്‍ തന്നില്‍ അലിയിച്ചു ചേര്‍ത്ത തിനെക്കുറിച്ച് പ്രകാശ് പിന്നെയൊന്നും  പറഞ്ഞില്ല. 

ഇവിടെ അരിച്ചില്‍ മുനയെന്ന കടല്‍ത്തീരത്തില്‍, ഞങ്ങളൂടെ  കണ്‍മുന്നില്‍  ഭൂമി അവസാനിക്കുകയാണ്..ബംഗാള്‍ ഉള്‍ക്കടലും ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രവും ഇവിടെ ഒന്നിക്കുന്നു. 

മനുഷ്യന്‍റെ എല്ലാ നേട്ടങ്ങളേയും എല്ലാ കോട്ടങ്ങളേയും ഒരു തമാശയോടെ നോക്കിക്കാണുകയാവുമോ ഈ കടല്‍പ്പരപ്പ് ? രാമേശ്വരത്തു നിന്ന് പൂജാരിമാരെകൊണ്ടു വന്ന് ശിവലിംഗം നിര്‍മ്മിച്ച് പൂജകള്‍ അര്‍പ്പിച്ച് മോക്ഷപ്രാപ്തി നേടുന്ന ഇന്നത്ത മനുഷ്യരും  പണ്ടു  ഈ  കടല്‍ക്കരയില്‍  നിന്ന്  വില്ലു കുലച്ച  ശ്രീരാമനും  തകര്‍ന്നു  കിടക്കുന്ന രാമസേതുവും  പുഞ്ചിരിയും നീയും അവനും കരയും മണലും മുള്‍പ്പടര്‍പ്പും സമസ്ത ദോഷങ്ങളും  എല്ലാം എനിക്കൊന്നെന്ന് പറയുകയാവുമോ? അതുകൊണ്ടായിരിക്കുമോ ഈ നിസ്സംഗത.... ഇത്ര  അഗാധമായ നീലിമ... 

ഡോക്ടറുടെ ഉപദേശം  അനുസരിക്കാന്‍ ഞാന്‍ ആ നിമിഷമാണ് തീരുമാനിച്ചത്. ചില ഡോക്ടര്‍മാര്‍  അങ്ങനെയാണ്. ശിവ ദൂതരെപ്പോലെ ... ശിവ ദൂതര്‍  ഒരിയ്ക്കലും സംഹാരത്തിനെ ഭയപ്പെടാറില്ലല്ലോ. സംഹാരം അവതാര ഉദ്ദേശമാകുമ്പോള്‍ എല്ലാ  ഭയവും  ഇങ്ങനെ നീലക്കടലെടുത്തു പോകുമായിരിക്കാം.   

അതെ, സ്പന്ദിച്ചു തുടങ്ങിയിരിക്കുന്ന ഒരു അപരിചിതമായ ബിന്ദുവിനെ  പുഞ്ചിരിയുടെ ശരീരത്തില്‍ നിന്ന്  എന്നേക്കുമായി വേണ്ടെന്ന്  വയ്ക്കാന്‍  എനിക്ക്  ധൈര്യം കിട്ടിയത് ആ  നിമിഷത്തിലാണ്.  

പണ്ടത്തെ  പാസ്പോര്‍ട്ട് ഓഫീസിനടുത്ത്  നിന്ന് ഏകാകിയായ ശിവലിംഗം  പുഞ്ചിരിയോട് മന്ദഹസിച്ചുവോ? ഒന്നും  സാരമില്ലെന്ന്  എന്നോട്  കണ്ണിറുക്കിയോ? എല്ലാ  ശ്രീയും  വാര്‍ന്നു പോയൊരു ഇടത്ത്  നിരന്തരമായ തോല്‍വികളില്‍  ബാക്കിയായവര്‍ക്കൊപ്പം ഉറച്ചു  നില്‍ക്കുന്നവര്‍ക്കല്ലേ ഇങ്ങനെ ഉദാരമായി പുഞ്ചിരിക്കാന്‍ കഴിയുക ....  വിരല്‍ത്തുമ്പില്‍ തണുപ്പാകാന്‍   കഴിയുക....  നീച്ചല്‍ കാളിയുടെ വറ്റാത്ത കിണറിനെപ്പോലെ... 

പൊളിഞ്ഞ റെയില്‍വേ സ്റ്റേഷന്‍റേയും   റെയില്‍പ്പാളത്തിന്‍റെയും റോഡിന്‍റേയും അവശിഷ്ടങ്ങള്‍  ചിതറിക്കിടക്കുന്ന ധനുഷ്ക്കോടിയിലെ, കടല്‍ക്കാറ്റ് എന്നെയും  പുഞ്ചിരിയേയും പ്രകാശിനേയും അടിച്ചു  പറത്തുവാനെന്ന പോലെ  ചീറിക്കൊണ്ടിരുന്നു.

ഞാന്‍ സല്‍വാര്‍ മുട്ടുവരെ  ചുരുട്ടിക്കയറ്റി വെച്ച്  കടല്‍വെള്ളത്തില്‍ കാല്‍ നനച്ചു.

അപ്പോഴാണ് കടല്‍ കയറി വന്ന് പുഞ്ചിരിയോട് കുശലം ചോദിച്ചത്. ധനുഷ്ക്കോടിയുടെ കടലിനു കൊഞ്ചല്‍   വശമില്ലെന്ന്  മനസ്സിലാക്കാന്‍ ഞാനിത്തിരി  വൈകിപ്പോയി. 

കൊച്ചുവര്‍ത്തമാനം ഒട്ടും പറയാനറിയാത്ത കടലും ഒരക്ഷരം  പറയാനാവാത്ത പുഞ്ചിരിയും തമ്മില്‍  പരിചയപ്പെടുകയായിരുന്നു. കഥകള്‍  കൈമാറുകയായിരുന്നു.

ഉപ്പുവെള്ളത്തില്‍ കുതിര്‍ന്ന പുഞ്ചിരി, അവളുടെ കോടിയ വായില്‍ തികട്ടിയ  പിത്തനീര്‍ കടലിനു മടക്കിക്കൊടുത്തു. 

ഒരു മാത്ര സ്തംഭിച്ചു നിന്നിട്ട് , അവളെ നിര്‍ന്നിമേഷം നോക്കിക്കൊണ്ട്  തിരകള്‍ തളര്‍ച്ചയോടെ , ദൈന്യത്തോടെ  പിന്‍വാങ്ങി....  

ധനുഷ്ക്കോടിയില്‍ നിഴലുകള്‍ നീളത്തില്‍  വളരാന്‍ തുടങ്ങുകയാണ്...

ടെമ്പോ  സ്റ്റാര്‍ട്ട്  ചെയ്യുന്ന  അണ്ണനെ  കൈ വീശിക്കാണിച്ചുകൊണ്ട് എനിക്കും പുഞ്ചിരിക്കും പോകാന്‍ സമയമായെന്ന്  പ്രകാശ് തിരക്കു കൂട്ടുന്നു.